CMR-stoffen vervangen: strategieën en verplichtingen

Als uit een blootstellingsbeoordeling blijkt dat de blootstelling hoger is dan de gestelde grenswaarde, dient de werkgever onmiddellijk maatregelen te nemen om de blootstelling te verminderen. Terwijl maatregelen zoals vervanging of afzuiging kunnen tijd vergen om uitgevoerd te worden, worden er vaak direct (zwaardere) persoonlijke beschermingsmiddelen ingezet als tijdelijke oplossing. Daarna worden zo snel mogelijk betere maatregelen geïmplementeerd.

Inzetten op de Vervangingsplicht

Als een bedrijf geen CMR-stof of -proces gebruikt, is de kans op specifieke gezondheidseffecten door het werken met gevaarlijke stoffen aanzienlijk kleiner. Bovendien vervallen alle aanvullende wettelijke verplichtingen als er geen beroep wordt gedaan op CMR-stoffen of -processen. Maar hoe pak je dit precies aan? Dit wordt hieronder uitgewerkt, eerst voor producten, dan voor processen.

Vervangen van CMR-producten

Elk bedrijf moet een register van gevaarlijke stoffen hebben, waarin alle producten met een gevaarssymbool of H-zin zijn opgenomen waarmee wordt gewerkt. De eerste stap in het vervangingsproces is te inventariseren welke producten de H340, H350, H360, H361 en/of H362 notaties dragen.

Vervolgens dienen werkgroepen per afdeling gemaakt te worden. Deze werkgroepen moeten dan per afdeling de volgende vragen beantwoorden: Wordt het CMR-product nog gebruikt? Waar wordt het CMR-product precies voor gebruikt? Zijn er alternatieven? De alternatieven moeten vervolgens vergeleken worden op arbeidsomstandigheden, maar ook op aspecten zoals kwaliteit, milieu en werkbaarheid. Daarna is het aan te raden om de alternatieven eerst in de praktijk te testen.

In de vierde stap wordt het CMR-product daadwerkelijk vervangen. Goede communicatie binnen het bedrijf is van belang om iedereen te informeren over waarom de vervanging plaatsvindt.

Vervangen van CMR-processen

Het vervangingsproces voor producten en processen verloopt op dezelfde wijze. Echter, bij CMR-processen is een organisatiebrede werkgroep nodig aangezien het vervangingstraject vaak ingrijpender is en vaak betrekking heeft op meerdere afdelingen. Informatie over mogelijke vervangingen kunnen gevonden worden in branche-informatie, literatuur en bij collega-bedrijven.

Het stellen van hoge normen

Dit artikel heeft zich toegespitst op CMR-stoffen. Er is uitgelegd wat een CMR-stof is, welke regelgeving geldt en welke stappen kunnen worden genomen om CMR-producten en -processen te vervangen. Als bedrijf kan je de lat ook voor andere soorten gevaarlijke stoffen hoger leggen. Voorbeelden zijn mogelijk kankerverwekkende en mutagene stoffen, persistente stoffen die ophopen in het lichaam en het milieu, en stoffen die ernstige schade aan organen kunnen veroorzaken.

Meer weten? Download nu de whitepaper 'CMR-stoffen en de vervangingsplicht'