Werkplekinstructiekaarten (WIK’s)

INHOUDSOPGAVE

• Over Werkplekinstructiekaarten (WIK’s)
• Je kunt de Toxic Basiskaart op drie manieren vinden:
  • 2. Vanuit het Productvariantenscherm: 
  • 3. Vanuit het Productvariantenscherm:
• WIK-instellingen
  • Aanpassen van de volgorde van de WIK-blokken
  • Een WIK-blok onzichtbaar maken
  • Een WIK-blok een eigen naam geven
  • De Toxic Basiskaart: Productgegevens
• Vluchtige organische stoffen (VOS)
• Stoffen van Zeer Hoog Zorgniveau (SVHC)
• Zeer Zorgwekkende Stoffen (ZZS)
• De Toxic Basiskaart
• CMR-indicaties op de Basiskaart en Werkplekvariant
• De Toxic Basiskaart: Weergave van informatie aanpassen
• De Werkplekvariant
• Toelichting
• Werkplekvariant verwijderen
• Werkplekinformatie en prioriteiten 
• Werkplek informatie
• WIK bekijken of afdrukken
• Etiketten genereren
• Een wijziging op de werkplek resetten naar de versie van de Basiskaart

Over Werkplekinstructiekaarten (WIK’s)

We verwerken aanpassingen in de wetgeving (Europees en nationaal), actualiseren het SDS en geven je een seintje als er iets verandert. En we maken een werkplek instructiekaart (WIK) bij ieder product. Vervolgens is het aan jou om de productinformatie te koppelen aan de werkplek waar het product wordt gebruikt. 

Zo voldoe je eenvoudig aan deze registratieplicht én kun je per werkplek een unieke link aanmaken voor jouw collega’s. Hier kunnen zij het SDS en de WIK inzien. Je kunt ook documenten toevoegen en de WIK aanpassen om de informatie helemaal aan te laten sluiten op jouw organisatie. 

De Toxic Basiskaart is een begrijpelijke en overzichtelijke samenvatting van het Veiligheidsinformatieblad (VIB) of de (Material) Safety Data Sheet ([M]SDS). Dit overzicht bevat alle belangrijke informatie die nodig is om veilig met een product te kunnen werken. Deze Basiskaart blijft altijd ongewijzigd en beschikbaar, naast de Werkplekvarianten. De informatie op de Basiskaart en de Werkplekvarianten is ook de informatie die je via Online delen beschikbaar kunt stellen aan de medewerkers op de werkvloer.

Je kunt de Toxic Basiskaart op drie manieren vinden:

Vanuit het Productregister: selecteer het product waarvan je de Basiskaart wilt zien in jouw productregister en klik vervolgens op 'Open product'.

Je komt nu in het Productvariantenscherm zoals getoond in de eerste afbeelding van dit hoofdstuk.

2. Vanuit het Productvariantenscherm: 

klik in het grijze veld linksboven op het selectievenster en selecteer de 'Toxic Basiskaart'.

3. Vanuit het Productvariantenscherm: 

klik op de blauwe < of > pijlen aan de zijkant om te wisselen tussen de verschillende productvarianten totdat je in het selectievenster onder Productvarianten de Toxic Basiskaart ziet staan.

Op de Toxic Basiskaart kun je de productgegevens aanvullen en kiezen welke informatie je op de werkplekinstructiekaarten (WIK) wilt weergeven.

WIK-instellingen

Je kunt zelf instellen in welke volgorde de WIK-blokken worden getoond voor jouw bedrijf en welke blokken niet getoond hoeven te worden. Je vindt deze optie bij jouw Instellingen. In het tabblad Jouw WIK-instellingen kun je de aanpassingen doen. De aanpassingen die je doet worden op de WIK’s van alle producten doorgevoerd.

Aanpassen van de volgorde van de WIK-blokken

Door middel van 'drag-and-drop' kun je de volgorde van de regels op de WIK's wijzigen of de volgorde van de onderdelen binnen een aantal regels wijzigen.

Een WIK-blok onzichtbaar maken

Door op het oogje in een blok te klikken, zorg je ervoor dat dat blok niet op de WIK wordt getoond. Dit kun je weer terugdraaien door nogmaals op dit oogje te klikken. Deze instelling geldt voor alle WIK's in jouw productregister, maar je kunt dit per product overschrijven in de Basiskaart van een product.

Bij een aantal blokken (zoals de productgegevens) zie je geen oogje staan. Deze blokken kunnen niet onzichtbaar gemaakt worden, omdat deze informatie wettelijk verplicht gedeeld moet worden met de medewerkers die met deze producten in aanraking komen.

Een WIK-blok een eigen naam geven

Je kunt ook de naam van een WIK-blok aanpassen. Als je op het potloodje klikt, opent er een scherm waarin je de naam kunt aanpassen. Deze optie is beschikbaar voor alle talen die in Toxic zijn opgenomen.

Alle veranderingen die je aanbrengt in de volgorde van de regels en de zichtbaarheid van WIK-blokken worden automatisch opgeslagen. Met behulp van de Reset-knop rechtsboven kun je de gemaakte aanpassingen terugzetten naar de originele instellingen, mocht je dit nodig vinden.

De Toxic Basiskaart: Productgegevens

Om de productgegevens te wijzigen, klik je op het blauwe potlood in de rechterbovenhoek van de productgegevens.

Nu kun je de informatie in deze velden invullen of aanvullen. Hier kun je onder andere een eigen naam en code voor het product invoeren. Je kunt ook een eigen leverancier aangeven voor het geval je een product ontvangt via een tussen- of toeleverancier. Op deze manier heb je de juiste gegevens volgens het SDS en weten wij bij wie we nieuwe SDS'en kunnen opvragen.

Door op het blauwe mapje onder Bestanden te klikken, kun je bestanden toevoegen aan de Basiskaart. Denk bijvoorbeeld aan foto's van de verpakking waar het product in zit of van het soort beschermingsmiddelen dat gedragen moet worden. Bij het selecteren van je eigen leverancier vul je in de pop-up alleen de nodige velden in en klik je op opslaan.

Nadat je de wijzigingen hebt aangebracht, klik je op het blauwe schijfje rechtsboven in het blok om de wijzigingen op te slaan. De informatie die je toevoegt aan de Productgegevens op de Toxic Basiskaart en de bestanden die je toevoegt, worden automatisch toegevoegd aan alle Werkplekvarianten en zijn zichtbaar wanneer je de productinformatie deelt via Online delen.

Vluchtige organische stoffen (VOS)

In Toxic kun je zien of een component in jouw product een Vluchtige organische stof (VOS) is, met daarbij het percentage van de VOS in het product. Vluchtige organische stoffen zijn schadelijk voor het milieu en voor de gezondheid. Er zijn, in het kader van zowel het milieu als de arbeidsomstandigheden, veel regels voor het gebruik van VOS. In de Arbowetgeving zijn voor diverse sectoren vervangingsregelingen opgesteld.

Een groot deel van de VOS is al aangemerkt door onze redactie. Toxic definieert VOS-stoffen als alle componenten met een dampspanning die groter is dan 0,01 kPa bij 20°C. Als je zelf een stof wilt aanmerken als VOS, of doorgeven dat een VOS niet is aangemerkt, dan kun je dit doen door een e-mail te sturen naar toxic@sdu.nl. Wij nemen dit dan in Toxic op. Je kunt ook zelf in Toxic aangeven dat een stof een VOS is in het veld Eigen VOS.

Stoffen van Zeer Hoog Zorgniveau (SVHC)

De stoffen die zijn aangewezen als Stoffen van Zeer Hoog Zorgniveau (SVHC) door de ECHA (Europees Agentschap voor Chemische Stoffen) zijn geïntegreerd in de productregistratie van Toxic. De SVHC-lijst wordt ook wel kandidatenlijst genoemd, omdat alle daar vermelde stoffen genomineerd zijn om opgenomen te worden in tabel 3 van de CLP-verordening. 

Voor de producten op deze lijst is registratie verplicht. Het is belangrijk dat je nauwkeurig bijhoudt hoe en wanneer je met deze producten werkt. Daarnaast is het jouw verantwoordelijkheid om je medewerkers goed te informeren en instructies te geven over het veilig omgaan met deze producten.

Je kunt de SVHC-classificatie ook terugvinden in het blok 'Samenstelling' op de basiskaart van Toxic. Als je met je muis over het informatie-icoon beweegt, kun je zien of het betreffende component vermeld staat op de SVHC-lijst.

Zeer Zorgwekkende Stoffen (ZZS)

Zeer Zorgwekkende Stoffen (ZZS) brengen gevaren met zich mee voor mens en milieu. De Nederlandse overheid, vertegenwoordigd door het RIVM, zet zich actief in om de risico's van ZZS voor mens en milieu te minimaliseren. 

In de productregistratie van Toxic wordt nu aangegeven of een stof op de ZZS-lijst voorkomt. Het is goed om te weten dat sommige ZZS-stoffen ook op de SVHC-lijst staan (zoals hierboven vermeld). Echter, de ZZS- en SVHC-lijsten stemmen niet volledig overeen en worden samengesteld door verschillende instanties (REACH en Inspectie SZW). Daarom wordt binnen Toxic onderscheid gemaakt tussen deze twee lijsten.

De Inspectie SZW vraagt tijdens sommige audits om een overzicht van je (p)ZZS-stoffen. Je kunt deze eenvoudig exporteren uit je productregister via de module 'Rapportages'. Je vindt meer informatie hierover in hoofdstuk 11 van deze handleiding. Verder kun je in het productrooster ook filteren op (p)ZZS-status om zelf direct een overzicht te krijgen.

Je kunt de ZZS-classificatie ook terugvinden in het blok 'Samenstelling' op de Toxic Basiskaart. Wanneer je met je muis over het informatie-icoon beweegt, kun je zien of het betreffende component vermeld staat op de ZZS-lijst.

De Toxic Basiskaart

Classificatie In het blok 'Classificatie' wordt weergegeven of bepaalde classificaties zijn toegekend vanwege de REACH-wetgeving of door de wetgeving van het land waarop je een abonnement hebt. Stoffen die als CMR (Carcinogeen, Mutageen, Reprotoxisch) en sensibiliserend zijn aangemerkt, worden in de classificaties en samenstelling automatisch weergegeven met een rode tekstkleur. Hierdoor kun je in één oogopslag zien voor welke stoffen je extra aandacht moet hebben.

Let op: deze informatie is alleen zichtbaar bij geabonneerde producten, niet bij je eigen producten.

In het blok Gevaar en voorzorg staan de H(azard)-zinnen voor REACH en de H-zinnen van de wetgeving van uw landkeuze nogmaals, met daarbij ook de P(recaution)-zinnen. Hetzelfde principe is van toepassing op het blok 'Pictogrammen'. Hier worden de pictogrammen weergegeven die zijn toegekend vanwege de REACH-wetgeving of door de wetgeving van het land waarop je een abonnement hebt.

CMR-indicaties op de Basiskaart en Werkplekvariant

Zowel op de Toxic Basiskaart als op de Werkplekvarianten kun je op verschillende manieren zien welke componenten van een product bijdragen aan een eventuele CMR-classificatie. Zowel in het overzicht van classificaties als in de samenstelling, zijn de CMR-indicaties gemarkeerd in rood.

Hieronder zie je een voorbeeld van de classificaties en bijbehorende H- en P-zinnen voor het product ethanol (met methanol), volgens de REACH- en Nederlandse wetgeving:

H-zinnen en classificaties worden per wetgeving aangegeven in beide vakken. In het bovenstaande voorbeeld gaat het om REACH, aangevuld met de Nederlandse wetgeving.

In het 'Samenstelling' blok van een product kun je precies zien welke componenten van het product verantwoordelijk zijn voor een CMR-indicatie. Deze componenten zijn rood gemarkeerd. Je kunt hier ook zien om welke classificatie het gaat en volgens welke wetgeving. Om deze informatie te bekijken, hoef je alleen maar met je muis over het rode driehoekje in het overzicht van de samenstelling te bewegen.

Let op: De classificatie op de Basiskaart kan verschillen van de classificatie op het Veiligheidsinformatieblad (SDS). Dit komt omdat in veel gevallen het product volgens het (M)SDS niet wordt ingedeeld als kankerverwekkend, mutageen of reprotoxisch, terwijl het volgens de nationale wetgeving wel zo is. Binnen Toxic wordt de wetgeving voor de door jou geabonneerde productvarianten bijgehouden.

De Nederlandse Arbowetgeving stelt dat werkgevers verplicht zijn om hun medewerkers te beschermen tegen blootstelling aan CMR-stoffen. Vanuit deze verantwoordelijkheid moeten zij ervoor zorgen dat de producten waarmee binnen hun bedrijf wordt gewerkt, juist zijn ingedeeld ofwel geclassificeerd. De SZW-lijst is door de Nederlandse overheid samengesteld om je te helpen je producten correct te classificeren.

Op de SZW-lijst staan stoffen en processen die door de EU als CMR zijn geclassificeerd. Deze zijn opgenomen in tabel 3 van bijlage VI van de CLP Verordening (EG) 1272/2008 en in bijlage 1 bij Richtlijn 2004/37/EG. De SZW-lijst is daarnaast ook aangevuld met stoffen die door de Nederlandse Gezondheidsraad zijn geclassificeerd als kankerverwekkend, mutageen of reprotoxisch.

Er zijn dus twee mogelijkheden:

1. De stof staat in bijlage VI van de Verordening (EG) 1272/2008 (tabel 3). Dan moet de classificatie zoals vermeld in tabel 3 worden aangehouden.

2. De stof staat niet in bijlage VI van de Verordening (EG) 1272/2008 (tabel 3). In dat geval moeten bedrijven deze stoffen als C, M of R classificeren als deze aldus zijn vermeld op de SZW-lijst.

De Toxic Basiskaart: Weergave van informatie aanpassen

In paragraaf 5.2 is uitgelegd hoe je in je bedrijfsinstellingen je eigen WIK (Werkplek Instructiekaarten) instellingen kunt bewerken. Dit geldt voor de WIK’s van alle producten. Op de Basiskaart kun je deze bedrijfsinstellingen overschrijven. Door in een blok op het oog-icoon te klikken, kun je bepalen of dat blok wel of niet getoond wordt op de WIK.

Wanneer je een blok uitschakelt, krijgt het een donkergrijze kleur en zie je in de rechterbovenhoek een klok-icoon. Hiermee kun je de zichtbaarheid terugzetten naar de bedrijfsinstellingen.

Het aanpassen van overige informatie doe je in de Werkplekvariant. Zo kun je altijd op de Basiskaart terugvinden hoe de informatie oorspronkelijk uit het VIB (Veiligheidsinformatieblad) kwam, ongeacht hoeveel wijzigingen je aanbrengt in een Werkplekvariant.

De Werkplekvariant

Om een Werkplekvariant voor een product aan te maken, klik je bovenin het scherm op de knop 'Nieuwe variant'.

Vervolgens verschijnt het volgende scherm waarin je wordt gevraagd om een werkplek te selecteren waaraan je de nieuwe variant wilt koppelen.

Nadat je de juiste werkplek hebt geselecteerd, kom je in een scherm dat qua indeling en informatie gelijk is aan de Toxic Basiskaart. In het blok links bovenin staat nu echter de naam van de werkplek waarvoor deze variant is aangemaakt, in dit geval 'Technische Dienst':

Deze Werkplekvariant kun je nu gaan aanpassen voor het gebruik van het betreffende product op deze specifieke werkplek. De blokken waarin je wijzigingen kunt aanbrengen, zijn voorzien van een blauw potlood-icoon in de rechterbovenhoek.

Wanneer je op het potlood-icoon klikt, kun je de tekst in het veld bewerken en de informatie aanpassen of aanvullen. Klik daarna op 'Opslaan' (hieronder in het witte vierkant) om je wijzigingen te bewaren.

Nadat je een wijziging hebt opgeslagen, wordt het blok lichtblauw. Dit maakt het gemakkelijk om te zien welk blok is aangepast in de Werkplekvariant.

Extra toelichting

Blok Pictogrammen In het blok 'Pictogrammen' worden de GHS-symbolen en de PBM-symbolen weergegeven op basis van de gevaren van het product. Het is mogelijk om zelf een extra pictogram, foto of beeldmerk aan dit blok toe te voegen. Klik op het potlood-icoon om dit te bewerken.

Wanneer je op het vierkantje met het plusteken klikt, verschijnt er een scherm waarin je zelf een symbool kunt toevoegen aan het blok 'Pictogrammen'. Je kunt een pictogram kiezen dat al in Toxic aanwezig is, of je eigen pictogram toevoegen. Klik hiervoor op het vakje met het plusteken en selecteer een afbeelding op je apparaat.

Het blok NFPA Gevarendiamant Op de Basiskaart in Toxic is ook de gevarendiamant van NFPA 704 opgenomen. Deze diamant wordt gebruikt door de Amerikaanse National Fire Protection Association (NFPA) en geeft de potentiële risico's weer die verbonden zijn aan de stof. De diamant is vooral een belangrijk herkennings- en hulpmiddel in noodsituaties voor de brandweer, veiligheidsregio's en burgerbeschermingsdiensten.

Het is voor hen cruciaal om te weten hoe een chemische stof zal reageren wanneer ze proberen te blussen en welk blusmateriaal ze het best kunnen gebruiken. Deze informatie is ook opgenomen in de Veiligheidsinformatiebladen (SDS'en) en Werkplek Instructiekaarten (WIK's), maar via de diamant is deze informatie in één oogopslag te herkennen.

Als Toxic-gebruiker heb je zelf de mogelijkheid om de gevarendiamant in te vullen. Dit kun je doen op de Basiskaartvariant. Deze mogelijkheid is er ook voor je eigen producten.

Toelichting

Het symbool bestaat uit een ruit, verdeeld in vier even grote vierkante vakken in vier verschillende kleuren, waarin bepaalde nummers kunnen staan.

De betekenis van de kleuren is als volgt:

•     Blauw: gezondheidsrisico's

•     Rood: brandbaarheid en reactiviteit

•     Geel: stabiliteit en reactiviteit

•     Wit: bijzondere aanduidingen. Dit vak werkt niet met nummers, maar met specifieke symbolen.

In het overzicht op de volgende pagina vind je uitleg over de betekenis van de nummers in de vakken.

Hoewel de NFPA-diamant in principe eenvoudig te gebruiken is, moet de evaluatie van het product worden uitgevoerd door iemand die kennis en ervaring heeft met de interpretatie van de gevaarscriteria zoals uiteengezet in de norm. In NFPA 704 is beschreven hoe de evaluaties gedaan kunnen worden. Zie hiervoor www.nfpa.org.

Werkplekvariant verwijderen

Je kunt een Werkplekvariant verwijderen door op 'Verwijder variant' te klikken:

Werkplekinformatie en prioriteiten

In de Werkplekvariant kun je ook meer gedetailleerde werkplekinformatie invoeren. Dit kun je helemaal onderaan de pagina doen in het blok 'Werkplekinformatie'. Deze informatie komt niet terug op de Werkplek Instructiekaarten (WIK's), maar is wel belangrijk voor aanvullende registratie. Dit is bijvoorbeeld het geval voor CMR-stoffen waarvoor een aanvullende registratieplicht geldt, maar ook voor stoffen die op de (p)ZZS- of SVHC-lijst staan.

De module Toxic Blootstellingsberekeningen is de snelste en meest volledige manier om aan deze registratieplicht te voldoen. In deze module kun je eenvoudig registreren welke medewerkers met CMR-stoffen werken en hoelang zij aan deze stoffen worden blootgesteld. Je krijgt dan direct een indicatie van het risico van het werken op die werkplek. Als de blootstelling te groot is, geeft Toxic aan welke producten en stoffen hiertoe bijdragen, zodat je gericht maatregelen kunt nemen.

Als je geen gebruik maakt van de module Blootstellingsberekeningen, kun je ervoor kiezen om bij de Werkplekinformatie zelf een aantal gegevens bij te houden. Hierbij kun je denken aan informatie over waar producten met een registratieplicht worden gebruikt, wie eraan blootgesteld worden en hoe lang, en welke maatregelen zijn genomen om de blootstelling te beperken.

Werkplek informatie

Als je de Toxic Productregistratie nog niet hebt gecombineerd met de Toxic Blootstellingsberekeningen, kun je de prioriteringsfunctie gebruiken om in kaart te brengen bij welke producten werknemers het meeste risico lopen. Toxic kent een prioriteit toe aan een product op basis van de mate van contact met het product en de waarde van de H-zinnen.

Om met prioriteiten te werken, moet je in de werkplekinformatie de mate van contact met het product invoeren:

In het Rapportagegedeelte kun je aangeven dat je de prioriteit wilt opnemen in de rapportages (voor meer informatie, zie hoofdstuk 11). Dit geldt ook voor andere velden in het blok Werklekinformatie.

WIK bekijken of afdrukken

Om te zien hoe jouw wijzigingen in de WIK eruitzien voor de werknemers, kun je de WIK inzien vanuit zowel de Toxic Basiskaart als de Werkplekvarianten. Net zoals in het Productregister, zijn er twee manieren om de WIK te bekijken:

1. Digitaal via HTML: de WIK wordt direct in je browser geopend.

2. Download in PDF: de WIK wordt gedownload in PDF-formaat, waarna je de WIK kunt openen en afdrukken.

Aan het begin van de pagina kun je selecteren welke versie van de WIK je wilt bekijken. Klik vervolgens op de blauwe knop om de WIK in het geselecteerde bestandsformaat te bekijken.

Bovenaan de WIK staan de naam van je organisatie en jouw eigen logo, de productnaam en de datum waarop de WIK voor het laatst is bijgewerkt en gevalideerd. Ook de noodnummers voor eventuele incidenten staan bovenaan de WIK: het algemene, landelijke nummer en, indien beschikbaar, het interne noodnummer van je eigen organisatie.

Je kunt de WIKs, zoals je ze hier ziet, ook digitaal beschikbaar maken via Online Delen. Meer informatie hierover vind je in hoofdstuk 8.

Etiketten genereren

Net zoals in het Productregister kun je ook vanuit de Toxic Basiskaart en Werkplekvarianten een etiket genereren. Het etiket wordt gegenereerd op basis van de meest recente CLP en GHS voorschriften. Naast de H-zinnen (gevaren) zijn ook de P-zinnen (voorzorgsmaatregelen) zichtbaar op het etiket. Om het etiket te downloaden, klik je op de knop 'Genereer etiket' bovenaan de pagina.

Vervolgens krijg je de mogelijkheid om de hoeveelheid van het product in de verpakking in te vullen en de grootte van het etiket te selecteren. Beide velden moeten worden ingevuld om een compleet etiket te maken.

Met de gele knop 'Genereer etiket' wordt het etiket direct gedownload naar jouw apparaat.

Je kunt de etiketten ook genereren vanuit de publicatie die je kunt aanmaken via Online Delen.

Een wijziging op de werkplek resetten naar de versie van de Basiskaart

Je hebt de mogelijkheid om een wijziging op een werkplek voor een bepaald blok terug te zetten naar de informatie zoals die op de Toxic Basiskaart staat. Dit kan belangrijk zijn bij een update van het SDS van dit product. Dergelijke wijzigingen worden door onze redactie voor jou verwerkt in de betreffende blokken op de Toxic Basiskaart en gekoppelde Werkplekvarianten. Wanneer je echter een wijziging in die blokken hebt aangebracht, wordt de wijziging door onze redactie niet weergegeven op de Werkplekvariant.

Als je op het kabelicoon klikt, kun je de wijziging ongedaan maken zodat de tekst van de Toxic Basiskaart weer wordt weergegeven. Door met je muis over het cijfer rechtsonder in het blok te bewegen, zie je voor welke Werkplekvarianten dit blok is aangepast.